Alfabet mocy bez przemocy by NFZ
Agresja – celowe działanie powodujące szkodę fizyczną lub psychiczną dziecka, mające negatywne skutki dla jego rozwoju psychofizycznego [2][11].
Asysta medyczna – kompleksowa i natychmiastowa pomoc zdrowotna dziecku doświadczającemu przemocy obejmująca diagnozę, leczenie i dokumentowanie obrażeń [12].
Aktywna profilaktyka – zaplanowane działania edukacyjne i społeczne zapobiegające wystąpieniu przemocy, m.in. programy wsparcia rodziny i edukacji rodziców [13][14].
Bezpieczeństwo dziecka – stan zapewniający ochronę przed zagrożeniami, w tym przemocą fizyczną, psychiczną, seksualną i zaniedbaniem, niezbędny dla prawidłowego rozwoju [2].
Badanie kliniczne – szczegółowa ocena medyczna dziecka mająca na celu wykrycie urazów i śladów przemocy oraz właściwe leczenie [15].
Budowanie świadomości – proces edukacji i podnoszenia wiedzy społeczeństwa i rodzin o przemocy, jej skutkach oraz sposobach przeciwdziałania [14].
Ciało pedagogiczne – osoby pełniące funkcje edukacyjne i wychowawcze odpowiedzialne za rozpoznawanie oraz przeciwdziałanie przemocy w środowisku szkolnym [12].
Centrum interwencji – specjalistyczna placówka oferująca pomoc psychologiczną, prawną i socjalną rodzinom i dzieciom dotkniętym przemocą [13].
Coaching rodzicielski – wsparcie rodziców w rozwoju umiejętności wychowawczych opartych na bezprzemocowej komunikacji i radzeniu sobie z trudnymi emocjami [16].
Dzieciństwo bez przemocy – zasada i kampania na rzecz zagwarantowania dzieciom wolności od przemocy i zapewnienia im środowiska pełnego wsparcia i bezpieczeństwa [Niebieska Linia 2024][2].
Diagnostyka medyczna – proces wykrywania skutków przemocy, obejmujący badania fizykalne, obrazowe i konsultacje specjalistyczne, stanowiący podstawę leczenia i dokumentacji [17].
Działania prewencyjne – działania i programy zmierzające do zapobiegania przemocy poprzez edukację, terapię oraz wsparcie rodzin i społeczności [18].
Edukacja antyprzemocowa – działania szkoleniowe i informacyjne skierowane do dzieci, nauczycieli i rodziców, mające na celu rozpoznawanie i zapobieganie przemocy [12].
Ekspertyza lekarska – specjalistyczna ocena diagnostyczna i sądowo-medyczna potwierdzająca występowanie przemocy wobec dziecka [19].
Edukacja rodziców – proces podnoszenia świadomości i umiejętności rodzicielskich zmierzający do wychowywania dzieci bez przemocy [14].
Fizyczne krzywdzenie – bezpośrednie zadawanie bólu lub uszczerbku na ciele dziecka, w tym bicie, szarpanie, duszenie itp., skutkujące urazami [20][21].
Fizjoterapia rehabilitacyjna – terapia mająca na celu przywrócenie sprawności dziecka po doznanych urazach fizycznych wynikających z przemocy [15].
Formy wychowania bez przemocy – metody oparte na szacunku i wsparciu, wykluczające stosowanie kar cielesnych i psychicznych [13].
Godność dziecka – fundamentalne prawo każdego dziecka do szacunku i ochrony, której naruszenie może powodować traumy emocjonalne i społeczne [2].
Gabinet specjalistyczny – miejsce świadczące kompleksową pomoc zdrowotną i terapeutyczną dla dzieci po doświadczeniu przemocy [19].
Grupowe warsztaty profilaktyczne – zajęcia skierowane do rodzin i dzieci w celu nauki kompetencji społecznych i przeciwdziałania przemocy [13].
Higiena emocjonalna – dbanie o zdrowie psychiczne dziecka, przeciwdziałanie przemocy psychicznej i wspieranie rozwoju emocjonalnego [2].
Hospicjum pediatryczne – instytucja oferująca opiekę dzieciom z poważnymi chorobami, których sytuacja życiowa może zwiększać ryzyko przemocy [19].
Harmonogramy działań profilaktycznych – zaplanowane działania edukacyjne i wspierające mające na celu zapobieganie przemocy [13].
Interwencja kryzysowa – szybkie działania mające na celu ochronę dziecka w sytuacji bezpośredniego zagrożenia przemocą [19].
Instytucja ochrony zdrowia – podmioty medyczne świadczące pomoc dzieciom, w tym szpitale, poradnie dziecięce i poradnie psychologiczne [17].
Informacja i edukacja społeczna – rozpowszechnianie wiedzy o przemocy i metodach jej zapobiegania, istotne dla zmiany postaw społecznych [2].
Jawne przejawy przemocy – widoczne objawy krzywdzenia, np. siniaki, złamania, objawy lęku i przemocy psychicznej [UNICEF 2019][2].
Jednostka ratunkowa – służby medyczne udzielające pilnej pomocy dzieciom, które doznały przemocy [12].
Jasne zasady wychowania – ustalenie czytelnych reguł i granic wychowawczych bez użycia przemocy, wspierające poczucie bezpieczeństwa dziecka [13].
Komunikacja bez przemocy – metoda dialogu oparta na szacunku, empatii i rozwiązywaniu konfliktów bez używania siły lub krzywdzących słów [13].
Konsultacja medyczna – ocena stanu zdrowia pacjenta przez specjalistę w celu wykrycia skutków przemocy lub innych problemów zdrowotnych [19].
Kampanie edukacyjne – inicjatywy społeczne podnoszące świadomość na temat przemocy i jej zapobiegania [17].
Lęk u dziecka – reakcja emocjonalna na doświadczenie przemocy prowadząca do zaburzeń psychosomatycznych i rozwojowych [11].
Leczenie psychologiczne – terapia psychiczna mająca na celu pomoc dziecku w radzeniu sobie ze skutkami przemocy [16].
Lekcje wychowawcze – edukacja dzieci w zakresie radzenia sobie z emocjami, rozwiązywania konfliktów i zachowań przeciwdziałających przemocy [13].
Mobbing rówieśniczy – powtarzające się, celowe działania rówieśników mające na celu wykluczenie lub szkodzenie dziecku [20].
Mediacja terapeutyczna – interwencja wspierająca rozwiązywanie konfliktów między dziećmi i rodzinami bez agresji [16].
Motywacja do zmiany – proces wspierający rodzinę i sprawcę przemocy w rozpoczęciu drogi psychoterapeutycznej oraz zmiany zachowań [17].
Naruszenie praw dziecka – każda forma odbierająca dziecku jego podstawowe prawa do bezpieczeństwa i rozwoju [2].
Niwelowanie szkód zdrowotnych – działania lecznicze i terapeutyczne mające na celu usunięcie lub złagodzenie skutków przemocy fizycznej i psychicznej [15].
Nauka umiejętności społecznych – trening promujący zdolności społeczne, empatię i współpracę wśród dzieci i rodzin [13].
Ochrona dziecka – zespół działań prawnych, medycznych i społecznych mających na celu bezpieczeństwo i dobro dziecka [2].
Opieka medyczna – kompleksowe świadczenia zdrowotne dla dzieci poszkodowanych lub zagrożonych przemocą [19].
Ośrodki wsparcia – placówki zapewniające specjalistyczną pomoc w zakresie psychologii, prawa i socjoterapii [13].
Przemoc psychiczna – specyficzna forma przemocy polegająca na wywoływaniu u dziecka cierpienia emocjonalnego i upokorzenia [2].
Poradnictwo zdrowotne – wsparcie medyczno-psychologiczne dostępne dla rodzin i dzieci w celu zapobiegania przemocy [16].
Programy profilaktyczne – strukturalne działania zmierzające do zapobiegania przemocy poprzez edukację i wsparcie [13].
Raportowanie przemocy – formalny obowiązek zgłoszenia podejrzenia przemocy wobec dziecka odpowiednim służbom [12].
Rehabilitacja dziecka – działania medyczne i terapeutyczne wspierające powrót do zdrowia po doświadczeniu przemocy [15].
Rodzinne programy wsparcia – kompleksowe interwencje terapeutyczne i edukacyjne dla rodzin dotkniętych przemocą [13].
System wsparcia dziecka – sieć interdyscyplinarnych instytucji i specjalistów pomagających dzieciom w poprawie bezpieczeństwa i zdrowia [19].
Specjalistyczna pomoc zdrowotna – zaawansowane usługi medyczne i psychologiczne dla dzieci poszkodowanych [17].
Szkolenia profilaktyczne – programy podnoszące kompetencje rodziców i specjalistów w zapobieganiu przemocy [13].
Trauma dziecięca – psychiczne i emocjonalne skutki przemocy oraz zaniedbania, wymagające interwencji terapeutycznej [11].
Terapia indywidualna – dostosowana do dziecka pomoc psychologiczna wspierająca leczenie traumy i rehabilitację emocjonalną [16].
Techniki wychowawcze bez przemocy – metody wychowania bazujące na szacunku, empatii i konsekwentnym wsparciu bez stosowania kar cielesnych i psychicznych [13].
Ustawowa ochrona dziecka – zbiór prawa zapewniającego dzieciom ochronę przed przemocą oraz obowiązki organów państwa wobec ofiar [12].
Usługi medyczne – świadczenia zdrowotne oferowane dzieciom po doświadczeniu przemocy, obejmujące diagnostykę, terapię i rehabilitację [19].
Uświadamianie społeczne – działania edukacyjne i kampanie społeczne podnoszące świadomość problemu przemocy i sposobów zapobiegania [2].
Wspieranie ofiar przemocy – kompleksowa pomoc medyczna, psychologiczna i społeczna skierowana do dzieci, które doświadczyły przemocy [12].
Wsparcie zdrowotne – dostęp do opieki i pomocy medycznej i psychologicznej mającej na celu poprawę zdrowia dzieci po krzywdzeniu [19]
Warsztaty umiejętności wychowawczych – spotkania edukacyjne dla rodziców i opiekunów uczące bezprzemocowych metod wychowawczych i radzenia sobie z trudnościami [13].
Zaniedbanie – niedostateczne zaspokajanie podstawowych potrzeb fizycznych, emocjonalnych i rozwojowych dziecka, będące formą przemocy [2][22].
Zespół interdyscyplinarny – grupa specjalistów z różnych dziedzin współpracujących na rzecz ochrony dziecka i zapewnienia kompleksowej pomocy [19].
Zajęcia profilaktyczne – programy edukacyjne skierowane do dzieci i rodzin, rozwijające umiejętności społeczne i zapobiegające przemocy [13].
Cytaty:
[1] Wiadomości podstawowe /definicje, rodzaje przemocy, ... https://luban.ug.gov.pl/przeciwdzialanie-przemocy-domowej/wiadomosci-podstawowe-definicje-rodzaje-przemocy-mechanizmy/
[2] Definicja i formy przemocy wobec dzieci https://niebieskalinia.info/baza-wiedzy/dziecko-doznajace-przemocy/czym-jest-przemoc-wobec-dzieci-jakie-moze-miec-formy/
[3] Przemoc wobec dzieci w rodzinie http://monitoring.cpk.org.pl/wp-content/uploads/2016/02/Przemoc-wobec-dzieci-niezbednik_nauczyciela.pdf
[4] Przemoc wobec dzieci: problemy, skala zjawiska i metody ... https://cbt.pl/poradnie/przemoc-wobec-dzieci-problemy-skala-zjawiska-i-metody-przeciwdzialania/
[5] Rozpoznawanie przemocy wobec dziecka, możliwości ... https://akademiarodziny.wzp.pl/vt-article/rozpoznawanie-przemocy-wobec-dziecka-mozliwosci-pomocy-instytucjonalnej-w-sytuacjach-doswiadczania-przemocy/
[6] Przemoc wobec dzieci i zaniedbanie dzieci https://fdds.pl/_Resources/Persistent/5/a/9/d/5a9d4247b0af59568fcf5f2c1c96e8bc136ec2ca/Dzieci%20si%C4%99%20licz%C4%85%202022%20-%20Przemoc%20wobec%20dzieci.pdf
[7] RÓŻNE BARWY PRZEMOCY Tom I https://www.umb.edu.pl/photo/pliki/Dziekanat-WNOZ/monografie/11-2016/6.pdf
[8] DEFINICJA I FORMY PRZEMOCY WOBEC DZIECKA https://cuswiazowna.pl/603-definicja-i-formy-przemocy-wobec-dziecka
[9] PRZEMOC WOBEC DZIECI. SPECYFIKA POMOCY ... https://rops.krakow.pl/pliki/Polityka_spoleczna/Przemoc_pol_drzewowska.pdf
[10] Załącznik nr 1. RÓŻNE TERMINY I DEFINICJE https://bzoaza.pl/images/diakonie/Fundacja/Zalacznik%20nr%201.%20Terminy%20i%20definicje.pdf
[11] Doświadczanie przemocy w dzieciństwie – skutki w życiu ... https://dzieckokrzywdzone.fdds.pl/index.php/DK/article/download/827/675
[12] Ochrona dzieci przed przemocą - dla zawodów medycznych https://edukacja.fdds.pl/course/view.php?id=769
[13] Materiały szkoleniowe „Praca z dzieckiem z rodziny ... https://rops.krakow.pl/pliki/Polityka_spoleczna/Materia__y_szkoleniowe_na_strone_www/1._Praca_z_dzieckiem_z_rodziny_uwik__anej_w_przemoc.pdf
[14] Zapobiegaj przemocy wobec dzieci: skuteczne metody dla ... https://diagnozakrzywdzenia.pl/zapobiegaj-przemocy-wobec-dzieci-skuteczne-metody-dla-rodzin-i-spolecznosci/
[15] Diagnostyka urazów nieprzypadkowych u dzieci https://podyplomie.pl/pediatria/39347,diagnostyka-urazow-nieprzypadkowych-u-dzieci
[16] Jak wykryć i jak reagować na przemoc wobec dzieci? https://mentalpath.pl/centrum-synteza-krakow/jak-wykryc-i-jak-reagowac-na-przemoc-wobec-dzieci/
[17] Diagnoza przemocy wobec dzieci w Polsce 2023 https://fdds.pl/_Resources/Persistent/0/e/3/9/0e397c8f31d01856cd8d4a9430e56eade6648565/Diagnoza%20przemocy%20wobec%20dzieci%20w%20Polsce%202023%20FDDS.pdf
[18] Profilaktyka przemocy, zasady prowadzenia oddziaływań ... https://rops.krakow.pl/pliki/Polityka_spoleczna/Materia__y_szkoleniowe_na_strone_www/Profilaktyka_przemocy_w_rodzinie___zasady_prowadzenia_oddzia__ywa___uprzedzaj__cych.pdf
[19] Standardy ochrony dzieci Centrum Medyczne IMED Spółka ... https://dzieciudentysty.pl/wp-content/uploads/2024/08/Standardy-ochrony-maloletnich-IMED.pdf
[20] Przemoc wobec dzieci w rodzinie https://www.bibliotekacyfrowa.pl/Content/95689/PDF/Przemoc_wobec_dzieci_w_rodzinie.pdf
[21] Przemoc fizyczna wobec dzieci https://dzieckokrzywdzone.fdds.pl/index.php/DK/article/viewFile/505/372
[22] i. przemoc wobec dzieci. rozumienie zjawiska i jego źródeł. https://zsp1.piotrkow.pl/content/artykuly/files/przemoc/przemoc%20wobec%20dzieci.pdf