Realizacja praktyki w Portugalii
W Portugalii w 2008 roku została utworzona akcja mająca na celu pomoc dzieciom i młodzieży zagrożonej – "Akcja na rzecz zdrowia dzieci i młodzieży z grupy ryzyka". Jej głównym celem było stworzenie ustrukturyzowanej odpowiedzi na rzecz promowania praw dzieci i zapobiegania nadużyciom i maltretowaniu w Narodowej Służbie Zdrowia.
Praktyka obejmuje zarówno podstawową opiekę zdrowotną, jak i szpitalną opiekę pediatryczną, zorganizowaną przez „Krajową Sieć Centrów Wsparcia dla Dzieci i Młodzieży Zagrożonej”. Model został opracowany na podstawie konkretnych wytycznych od pracowników ochrony zdrowia i rozpowszechniony za pomocą podręczników, schematów blokowych, systemów rejestrowych, umożliwiających standaryzowany proces pracy w całej portugalskiej ochronie zdrowia.
W ramach tej inicjatywy współpracujące ze sobą zespoły portugalskiej ochrony zdrowia są wielodyscyplinarne i składają się z lekarzy, pielęgniarek, psychologów i pracowników socjalnych. Głównym zadaniem zespołów są: podnoszenie świadomości wśród pracowników społeczności i ochrony zdrowia, szkolenie pracowników ochrony zdrowia i partnerów, a także udzielanie porad pracownikom ochrony zdrowia w zakresie maltretowania dzieci.
W bardziej skomplikowanych sytuacjach zespoły te mogą bezpośrednio interweniować i zgłaszać konkretne sytuacje. Zespoły bezpośrednio pracujące nad inicjatywą są nie tylko wielodyscyplinarne, ale też dodatkowo ściśle współpracują z policją, służbami ochrony dzieci, systemami edukacyjnymi, sądowymi i ochrony socjalnej. Umożliwia to wczesną interwencję, odpowiednie śledzenie sytuacji przemocy i nadzór zdrowotny nad dziećmi i młodzieżą zagrożoną w celu promowania ich dobrostanu.
W latach 2008–2019 monitorowano 80 tys. dzieci, z których 80% nie potrzebowało interwencji sądowej i wraz ze swoimi rodzinami otrzymało wsparcie na pierwszym poziomie interwencji, co pozwoliło na poprawę ich dobrostanu.
Wnioski wyciągnięte z tej praktyki:
- optymalne wyniki interwencji uzyskuje się poprzez połączenie opieki podstawowej z opieką szpitalną,
- wczesne wykrywanie czynników ryzyka przez pracowników ochrony zdrowia jest kluczem do sukcesu,
- ważna jest komunikacja międzysektorowa i przekazywanie informacji społeczności,
- konieczne jest usprawnienie dysponowania zasobami ludzkich i alokacji czasu pracowników ochrony zdrowia, aby optymalnie gospodarować czasem pracy przeznaczonym na interwencje.